De Europese traditie om fonteinen te bouwen in het centrum van een stad is al eeuwenoud en stamt nog van de Romeinen af. Zij zagen water als een gift van de goden, en richtten daarom waterplaatsen op als eerbetoon aan hen. Deze traditie wordt met het grensverleggende 11Fountains-project in Friesland in een nieuw jasje gestoken. International Security Agency (ISA) verzorgt, als vaste beveiligingspartner van de Provincie Fryslan, de 24/7 beveiliging bij een van de grootste kunstprojecten in het kader van Leeuwarden- Fryslân 2018, Culturele hoofdstad van Europa.
Elf topkunstenaars ontwierpen een unieke fontein die in of bij het centrum van ieder van de elf Friese steden wordt geplaatst . Hierdoor ontstaat nieuw cultureel erfgoed dat de Friezen kunnen koesteren en dat bezoekers een verhaal te vertellen heeft.
11Fountains maakt nieuwe geschiedenis in Friesland
Voor Friesland en de Friezen is water het belangrijkste element; denk bijvoorbeeld aan de landwinning met polders en dijken, aan Skûtsjesilen of aan fierljeppen om droge voeten te houden. Friezen hebben zelfs meer woorden voor waterlichamen dan voor brood. Maar de Friezen raakten niet verdeeld door het water, het bracht ze juist samen. En geen enkel evenement verenigt de Friese steden en gemeenschappen natuurlijk meer dan de legendarische Elfstedentocht. De 200 kilometer lange schaatswedstrijd voert langs alle elf de historische steden van de provincie, maar kan alleen worden gehouden als het ijs minstens vijftien centimeter dik is. Daardoor kan hij soms jaren, of tientallen jaren lang niet plaatsvinden. De laatste editie werd in 1997 gereden. Het 11Fountains-project wil dan ook een nieuwe Elfstedentocht voor Friesland en de Friezen creëren, een die niet over het ijs gaat, maar die langs sprankelend, borrelend water voert: fonteinen.
Een nieuwe manier om grenzen te overschrijden in Friesland en daarbuiten
Vanuit dit idee van water als katalysator voor gemeenschapsgevoel, hebben elf topkunstenaars voor 11Fountains een fontein gemaakt voor elk van de Friese steden. In bijna alle kunstwerken is het water niet bevroren, maar stroomt het. Dat doet denken aan de ideeënuitwisseling tussen de Friese gemeenschappen en de kunstenaars waaruit ieder monument ontstond. Vanaf mei 2018 worden de waterkunstwerken onthuld in de centra van de steden. Deze kunnen als ontmoetingsplek dienen, als een symbool voor de open gemeenschap, of in het Fries: ‘iepen mienskip’, wat een belangrijke rol speelt in het leven in de provincie.
Gemeenschappen dienen als inspiratie voor kunst bij Leeuwarden-Fryslân 2018
De Friese definitie van cultuur is veelomvattend en inclusief, allerlei soorten artistieke en culturele uitingen worden gekoesterd. Dit is ook terug te zien in het 11Fountains-project, waarbij de elf geselecteerde kunstenaars en de Friese steden en hun inwoners met elkaar in contact werden gebracht. De inwoners van de steden waren betrokken bij de creatie van de kunstwerken via een fonteincommissie, die de locatie voor het werk voorstelde, een ontmoeting had met de kunstenaar en deze op de hoogte stelde over de geschiedenis. Door zich te verdiepen in de geschiedenis, cultuur en gemeenschap van de steden, ontwierpen de kunstenaars een fontein die een weergave is van iedere stad, wat op zijn beurt ook weer representatief is voor Friesland.
Nieuw cultureel erfgoed voor Friesland en zijn elf steden
Aan het project werkten wereldberoemde kunstenaars mee, onder wie Jaume Plensa uit Spanje, Shinje Ohmaki uit Japan, en Mark Dion uit Amerika. Het leverde een serie fonteinen en kunstwerken voor de toekomst op die lokale bewoners en bezoekers uit binnen- en buitenland een verhaal te vertellen hebben. Hieronder vind je de volledige lijst van steden en kunstenaars:
•Leeuwarden: Jaume Plensa (Spanje)
•Bolsward: Johan Creten (België)
•Dokkum: Birthe Leemeijer (Nederland)
•Franeker: Jean-Michel Othoniel (Frankrijk)
•Harlingen: Jennifer Allora & Guillermo Calzadilla (Verenigde Staten, Cuba)
•Hindeloopen: Shen Yuan (China)
•IJlst: Shinji Ohmaki (Japan)
•Sloten: Lucy Orta & Jorge Orta (Verenigd Koninkrijk, Argentinië)
•Sneek: Stephan Balkenhol (Duitsland)
•Stavoren: Mark Dion (Verenigde Staten)
•Workum: Cornelia Parker (Groot-Brittannië)